Fiat 128 rally (1971-1975)

Onder grote belangstelling van de internationale autopers werd in 1969 de opvolger van de Fiat 1100 R onthuld: De Fiat 128. De Auto van het Jaar 1970 was het eerste model van het Torinese merk dat van voorwielaandrijving werd voorzien. Ook de dwarsgeplaatste motor voorin, de uitstekende rij-eigenschappen en het uitgewogen concept vielen in goede aarde. En dat niet alleen: De Fiat 128 werd geroemd vanwege zijn 'value for money gehalte'. Verder zagen velen hem als 'volkswagen van de aanstaande jaren zeventig'. In maart 1971 werd-in Geneve- als onderdeel van een nieuwe range sport-Fiats- de 128 rally aan de wereld getoond. Hij volgde indirect de 850 Sportcoupe op, samen met de latere X1/9 en 128 Sportcoupe.

Karakteristiek
De Fiat 128 rally was alleen met een tweedeurscarrosserie leverbaar. Hij was natuurlijk herkenbaar als 128, maar wel heel onderscheidend. Aan de buitenkant kende de rally een aantal karakteristieke details. Zo had de sportversie van de 128 een gedeelde voorbumper, die werd verbonden door een beugel. Aan die voorkant presenteerden zich ook vier grote ronde jodium koplampen, waarbij de binnenste twee- geheel in rallystijl- als verstralers dienden. Opvallend was de kleur van de grille: geheel in jaren 70-sportstijl was deze zwart gespoten. Op die grille prijkte het embleem van Fiat, dat voorbehouden was aan sportieve versies of exclusieve modellen van de Italianen. Karakteristiek waren ook de vier ronde lichtunits achter, de uitklapbare zijruiten en de zwarte band met merklogo onderaan de beide flanken. Optioneel kon het rally-plaatje compleet gemaakt worden door het plaatsen van aluminium Cromodora-velgen en een- ook al in de geest van de seventiesstijl- matzwarte kofferklep en motorkap.

Sober sportieve rallybeleving
Het interieur van de Fiat 128 rally kenmerkte zich ook door het toepassen van veel zwart. Het dashboard was sober en doeltreffend van snit: de sportiviteit kenmerkte zich door de aanwezigheid van een toerenteller en een oliedrukmeter. Voor de versnellingsbak bevond zich in de middenconsole een voorbereiding voor het plaatsen van een brandblusser. Achter het tweespaaks stuurwiel vonden bestuurders een sportieve plek in de bucketseats, die van kleine hoofdsteunen waren voorzien. En om de rallybeleving af te maken: voor de bijrijder was een heuse voetensteun in het compartiment onder het dashboard gebouwd. Niet alleen het dashboard was -zoals veel onderdelen binnenin- qua kleurstelling sober: ook de hemelbekleding en de bekleding van de stijlen kende - net zoals bij de huidige Alfa Romeo Giulietta- een donkere tint om ook op die wijze het sportieve karakter te benadrukken. En over image gesproken: nadat de 128 rally- evenals zijn broertjes-  in 1972 grondig was herzien, zoomde de marketingafdeling van Fiat nadrukkelijk in op vrijetijd- en rallybeleving. In brochures en persfoto's werd een opmerkelijke link met levensstijl gelegd: de fotomodellen waren- al rijdend in de 128 rally- getooid met heuse coureurshelmen!

Toerengraag
De ook voor de later gelanceerde Fiat 128 Sportcoupe en X1/9 ontwikkelde 1.290 cc motor debuteerde dus in de 128 rally. De motor werd voorzien van een dubbele Weber carburateur, leverde 67 pk en een koppel van 9,0 mkg bij een toerental van 4.000 omwentelingen per minuut.  De toerengrage motor liet zich moeiteloos opzwepen naar een aantal omwentelingen van 7.000 per minuut. Hij was verrassend soepel, en bracht de 800 kilo wegende 128 rally binnen 13 seconden naar een snelheid van 100 kilometer per uur. Onderdeel van de aandrijflijn van een 4-versnellingsbak die prima op zijn taak was berekend. Hij behoefde geen technische aanpassingen bij de productie van de rally. Wel werd de bak- zoals veel andere 128-onderdelen- in 1972 herzien. Dat was voor de handelbaarheid een enorme verbetering. De slagen werden korter en de synchronisatie van de 1e versnelling werd aanmerkelijk verbeterd. Ook een kenmerk van de 128 rally was dat het oliecarter iets kleiner was ten opzichte van het carter van de standaardversies van de Fiat 128. Insiders beweren, dat Fiat dat ten behoeve van een iets andere oliedruk deed.

Uitgebalanceerd tot in extremis
De Fiat 128 rally was -zeker naar de zeventiger jaren maatstaven- uitgebalanceerd tot in extremis. De combinatie van het totale technische concept, de 'drehfreudige' motor, het tijdloze ontwerp, de specifieke rally-uitrusting met bijbehorende stijlkenmerken en de rij-eigenschappen maakten de Fiat tijdens zijn productieperiode al tot een begeerlijk rij-ijzertje. Dat de basisingredienten van de 128 rally veel tuners en vrijetijdscoureurs uitnodigden om de auto tot wegracer om te bouwen en voor wedstrijden (met name Duitsers deden dat met liefde) in te zetten deed de huidige beschikbaarheid geen goed. Daardoor- en ook door de roestgevoeligheid van de Fiats uit die periode- verdwenen veel 128 varianten in razend tempo uit het straatbeeld. Inclusief de rally. Die zeldzaamheid maakt de 128 rally- die zijn productie-waterloo in mei 1975 vond- alleen maar begeerlijker. Zeker voor Nederland geldt dat. Er zijn in ons land nog drie exemplaren over.

Foto's: Fiat SpA, www.fiatpress.nl, www.fiatpress.de, www.oldtimer-veranstaltung.de